Για την Υπεράσπιση και τη Μεταρρύθμιση του Δημόσιου Πανεπιστημίου

Για την Υπεράσπιση
και τη Μεταρρύθμιση του Δημόσιου Πανεπιστημίου

Όσοι και όσες υπογράφουμε αυτό το κείμενο πιστεύουμε πως το δημόσιο πανεπιστήμιο χρειάζεται υπεράσπιση και ουσιαστική μεταρρύθμιση με άξονα το δημόσιο συμφέρον και την προοπτική ανάπτυξης της χώρας. Ο στόχος αυτός απαιτεί προσπάθεια, σχέδιο, χρόνο, ευρύτερες συναινέσεις στην κοινωνία αλλά και την ίδια την ακαδημαϊκή κοινότητα, που θα κληθεί να εφαρμόσει τις αλλαγές στα πανεπιστήμια, όπως γίνεται και στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες .

Στο πλαίσιο αυτό, είναι σαφές ότι τα ελληνικά πανεπιστήμια θα έπρεπε να αποκτήσουν ένα νέο «συμβόλαιο με εγγυήσεις», ένα λιτό «νόμο –πλαίσιο», ο οποίος θα θεράπευε τις αδυναμίες του προηγούμενου, θα έβαζε τέλος στα εκφυλιστικά φαινόμενα, και θα δημιουργούσε τους όρους ώστε το δημόσιο πανεπιστήμιο να αναπτυχθεί προκειμένου να ανταποκριθεί στην κοινωνική αποστολή του και να εγγυηθεί με τους καλύτερους όρους το κοινωνικό αγαθό της δημόσιας και δωρεάν παιδείας.

Με το «σχέδιο νόμου» που παρουσιάστηκε πρόσφατα από το Υπουργείο Παιδείας, παρά τις επιμέρους θετικές ρυθμίσεις, η κυβέρνηση έρχεται να επιβάλει ένα ολιγαρχικό και δεσποτικό μοντέλο διοίκησης και διαχείρισης των πανεπιστημίων. Η μειωμένη δημοκρατική νομιμοποίηση των διοικητικών οργάνων, η επαναφορά της σκληρής ιεραρχίας της «έδρας», η σύγχυση της εκπαίδευσης με την κατάρτιση, καθώς και η μείωση της έρευνας έναντι της διδασκαλίας οδηγούν σε ένα μοντέλο «εκπαιδευτικών υπηρεσιών», που δεν έχει αναλογία με την ακαδημαϊκή λειτουργία και αντιστοιχία με τις κοινωνικές ανάγκες.

Όσοι και όσες πιστεύουμε στη μεταρρύθμιση του δημόσιου πανεπιστημίου, θεωρούμε ότι οι αλλαγές έχουν ιδεολογικό και εκπαιδευτικό πρόσημο. Υπάρχουν αλλαγές που βασίζονται στη δυσπιστία και στην καχυποψία, που επιβάλλουν την ετερονομία και την τιμωρία, και αλλαγές που βασίζονται στην εμπιστοσύνη, τη συμμετοχή και τη δημιουργικότητα των ανθρώπων. Αν το ζητούμενο τρίπτυχο της μεταρρύθμισης είναι η «αυτοτέλεια-αξιολόγηση-λογοδοσία», το προτεινόμενο «σχέδιο νόμου» καταγράφει μια σαφή έκπτωση και εκτροπή αυτών των εννοιών προς τον ετεροκαθορισμό, την επιτήρηση και την αδιαφάνεια.

Έστω και την ύστατη ώρα, το υπουργείο οφείλει να προσέλθει στο διάλογο με σκοπό τη δημιουργία ευρύτερων συναινέσεων. Οφείλει ν’ ακούσει του πανεπιστημιακούς που επιθυμούν την ουσιαστική μεταρρύθμιση των ελληνικών ΑΕΙ. Οφείλει να ακούσει όλους όσους ανησυχούν για την επερχόμενη κατεδάφιση των ακαδημαϊκών θεσμών, που κυοφορείται από το παρόν σχέδιο νόμου.

Ιωάννα Λαλιώτου, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Αντώνης Λιάκος,Πανεπιστήμιο Αθηνών
Ηλίας Νικολακόπουλος, Πανεπιστήμιο Αθηνών
Μάρω Παντελίδου-Μαλούτα, Πανεπιστήμιο Αθηνών
Γιάννης Παπαθεοδώρου, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων,
Γρηγόρης Πασχαλίδης, Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Στέφανος Πεσμαζόγλου, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Μαρία Ρεπούση, Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Φωτεινή Τσαλίκογλου, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, ομότιμος Πανεπιστημίου Αθηνών.